Description
Το σκορπίδι είναι φυτό αρκετά διαδεδομένο στις ρωγμές των βράχων και στις σχισμές παλαιών τοίχων. Ευδοκιμεί σε πετρώδεις ή βραχώδεις τοποθεσίες από τα χαμηλά μέχρι τα υποαλπικά υψόμετρα.
Είναι πολύχρονο, ποώδες, πολυετές, υδροχαρές που σχηματίζει μικρές τούφες. Τα φύλλα είναι σαν ελάσματα μακρουλά, στενά, βαθυπράσινα στο πάνω μέρος και το μήκος τους συνήθως κυμαίνεται από 5 έως 15 εκατοστά με πτεροειδείς λοβούς (χωρίζονται σε 9-12 ημικυκλικά μέρη), που φέρουν στην κάτω επιφάνεια ένα πυκνό πίλημα (συμπύκνωμα) από λέπια, ανοικτού καστανού χρώματος. Η ρίζα είναι ρηχή και φτάνει σε βάθος το πολύ 30 εκατοστά.
Οι σπόροι του φυτού είναι σχεδόν αόρατοι. Βρίσκονται στα φύλλα μέσα σε μικροσκοπικούς ελαστικούς σάκους, στρογγυλού σχήματος οι οποίοι κάποια στιγμή σκάνε σκορπίζοντας τους σπόρους ολόγυρα και το φυτό πολλαπλασιάζεται.
Το σκορπίδι προτιμά τους τοίχους που βλέπουν βόρεια. Είναι μία φτέρη που αντέχει στα θερμότερα κλίματα και η σκιά και το απάγκιο δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να αναπτυχθεί. Για να αντιμετωπίσει τον ήλιο το φυτό στρέφει απέναντί του την κάτω επιφάνεια του φύλλου που αντανακλά το φως ενώ το μήκος του δεν αναπτύσσεται πολύ διατηρώντας μικρή επιφάνεια. Στα μέρη που δεν το βλέπει ο ήλιος το μήκος του είναι 2 και 3 φορές μεγαλύτερο σε σχέση με τα μέρη που έχουν μεγάλη ηλιοφάνεια.
Συστατικά
Τα φύλλα περιέχουν τανίνη και οργανικά οξέα. Η γεύση του είναι πικρή
Θεραπευτικές ιδιότητες
- Το σκορπίδι χρησιμοποιείται εδώ και εκατονταετίες για νοσήματα της κύστεως και γενικότερα των ουροφόρων οδών.
- Επίσης, κατά της βλεννόρροιας και των πνευμονικών κατάρρων.
- Το βραστάρι του είναι λαϊκό φάρμακο για τους ελώδεις πυρετούς με μεγαλοσπληνία.
- Οι λαϊκοί θεραπευτές το χρησιμοποιούν ως έμπλαστρο για να θεραπεύουν σπυριά του δέρματος, ιδιαίτερα τη νεανική ακμή.
- Το κάτω μέρος του φύλλου έχει το πορτοκαλί – κίτρινο χνούδι και χρησιμοποιείται εξωτερικά σε πληγές, γιατί συντομεύει το χρόνο επούλωσης.
- Χρησιμοποιείται επίσης, για τη θεραπεία των κακοηθών δοθιήνων που βγαίνουν στον αυχένα και ανοίγουν τρύπες που μοιάζουν με κόσκινο (ασθένεια του κοσκινά) και μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο.
- Κύρια όμως χρησιμοποιείται ως λιθοτριπτικό για τις πέτρες σε νεφρούς και χολή.
- Έχει ακόμη ανθελμινθικές ιδιότητες.
- Το σιρόπι που παρασκευάζεται από το σκορπίδι χρησιμοποιείται σαν φάρμακο κατά των πνευμονικών παθήσεων, αλλά είναι λιγότερο αποτελεσματικό από το σιρόπι που παρασκευάζεται από μια άλλη φτέρη, τον αδίαντο.
Παρασκευή – δοσολογία
Παρασκευάζεται ως αφέψημα. Βράζουμε 6 γραμμάρια σε 1,5 φλιτζάνι νερό για 5-10 λεπτά λεπτά. Μία φορά την ημέρα. Αν θέλουμε μπορούμε να το γλυκάνουμε με μέντα ή γλυκάνισο.
Ένα αποτελεσματικό μείγμα για τις πέτρες στα νεφρά γίνεται με σκορπίδι, δίανθο, πολύκομπο (από 1 μέρος) και σπόρους πεντάνευρου (1,5 μέρος).
Βράζουμε 27 γραμμάρια από το μείγμα για 10 λεπτά σε 3 φλιτζάνια νερό το σουρώνουμε και πίνουμε το μισό το πρωί και το υπόλοιπο το βράδυ. Το ρόφημα αυτό το πίνουμε για μία εβδομάδα.
Προφυλάξεις
Παρά το γεγονός ότι δεν έχουν αναφερθεί στοιχεία τοξικότητας, πρέπει να αναφερθεί ότι μια σειρά από φτέρες περιέχουν θυαμινάση, ένα ένζυμο που καταστρέφει τη βιταμίνη Β. Σε μικρές ποσότητες το ένζυμο αυτό δεν κάνει καμία ζημιά σε ανθρώπους που τρώνε τροφή που είναι πλούσια σε βιταμίνη Β. Το ένζυμο θυαμινάση καταστρέφεται από τη θερμότητα ή το στέγνωμα, έτσι ώστε το βράσιμο για την παρασκευή του αφεψήματος το διασπά και το απενεργοποιεί. Πάντως μετά από θεραπευτικές δόσεις ασπλήνιου, καλό είναι ο ασθενής να λάβει συμπληρώματα των βιταμινών του συμπλέγματος Β για κάποιο χρονικό διάστημα.
Προσοχή: Οι πληροφορίες που δίνονται για τα βότανα και τις ιδιότητες τους προέρχονται από βιβλία, συγγράμματα βοτανολογίας, σχετικές ιστοσελίδες και έρευνες. Δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση ιατρική συμβουλή ή συνταγή. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε βότανο ή πριν αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, ζητήστε τη γνώμη του κατάλληλου ιατρού ή διατροφολόγου, ποτέ μόνοι σας. Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν αλληλεπιδράσεις.
